Her yıl binlerce adayın gözünü çevirdiği öğretmen alımları, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen kontenjanlarla gerçekleştirilir. Bu kontenjanların önemli bir kısmı ise sözleşmeli öğretmenlik pozisyonları için ayrılır. Peki, sözleşmeli öğretmenlik nedir? Kadrolu öğretmenlikten farkı nedir? Kimler başvurabilir?
Bu rehber yazıda şunları bulacaksınız:
- 2025 sözleşmeli öğretmen alımı süreci nasıl işleyecek?
- Başvuru yapabilmek için hangi şartları taşımanız gerekiyor?
- Hangi belgeler gerekli, süreçte nelere dikkat etmelisiniz?
- KPSS puanı, mülakat sistemi ve atama takvimi hakkında güncel bilgiler.
Eğer aşağıdaki gruplardan birine dahilseniz, bu yazı tam size göre:
- Eğitim fakültesinden yeni mezun olmuş bir öğretmen adayıysanız,
- 2025 KPSS’ye hazırlanıyorsanız,
- Daha önce sözleşmeli başvurusu yapıp bu yıl yeniden denemeyi düşünüyorsanız,
- MEB’in atama süreci hakkında güncel ve sade bilgi arıyorsanız…
Okumaya devam edin, çünkü sorularınızın net ve resmi kaynaklara dayalı cevaplarını burada bulacaksınız.
Sözleşmeli Öğretmenlik Nedir? Kadroludan Farkı Ne?
Sözleşmeli öğretmenlik, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B maddesi kapsamında yapılan bir istihdam türüdür. Bu statüde görev yapan öğretmenler, devletle sabit süreli bir sözleşme yaparak çalışırlar ve doğrudan kadrolu memur statüsünde sayılmazlar.
Kadrolu öğretmenlikten temel farkları şunlardır:
- Sözleşmeli öğretmenler ilk etapta 3 yıl boyunca tayin isteyemez.
- 1 yıl daha görev yaptıktan sonra (toplam 4 yıl) kadroya geçiş hakkı doğar.
- Bu sisteme “3+1 modeli” denir ve güncel uygulamalarda halen geçerlidir.
Kadrolu öğretmenler gibi maaş alırlar ve SGK güvencesine sahiptirler. Ancak bazı haklar konusunda sınırlamalar bulunur:
- İlk 3 yıl içinde eş durumu tayini hakkı yoktur.
- İstifa ettikten sonra yeniden atama süreci daha zordur.
- Görev yeri değişikliği için belirli istisnalar dışında beklemek gerekir.
Avantajları ise şunlardır:
- KPSS ile merkezi atama süreciyle alım yapılır, mülakatla desteklenir.
- Kadroya geçiş mümkündür; belirli şartlar sağlandığında sürekli istihdam sağlanabilir.
- Ek ders ve diğer sosyal haklardan, genel olarak kadrolularla benzer şekilde yararlanılır.
Bu farkları bilmek, başvuru sürecine hazırlanan adaylar için büyük önem taşır. Çünkü her öğretmen adayı, kendi ihtiyaçlarına uygun olan sistemi seçerek hareket etmelidir.
2025 Başvuru Şartları (Güncel ve Net Şartlar)
Sözleşmeli öğretmenlik başvurusunda bulunmak isteyen adayların bazı temel şartları karşılaması gerekir. Bu şartlar, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından her yıl yayımlanan kılavuzla güncellenir. 2025 yılı için beklenen genel başvuru kriterleri şu şekildedir:
1. T.C. vatandaşı olmak zorunludur.
Yabancı uyruklular veya çifte vatandaşlık taşıyanlar, bu pozisyona başvuru yapamaz.
2. KPSS puan türüne göre başvuru yapılır.
Alan türüne göre şu puan türlerinden biriyle başvurulmalıdır:
- KPSSP10: Eğitim Fakültesi mezunları için
- KPSSP121: Rehberlik ve psikolojik danışmanlık mezunları için
- KPSSP120: Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi branşı için
3. En az lisans düzeyinde mezuniyet şartı aranır.
Adayların, öğretmenliğe kaynak olan fakültelerden mezun olmaları gerekir. Ön lisans mezunları bu kadrolara başvuramaz.
4. Pedagojik formasyon veya öğretmenlik sertifikası zorunludur.
Eğitim fakültesi dışındaki bölümlerden mezun olanlar için bu belge başvuru şartıdır. Aksi halde başvuru kabul edilmez.
5. Adli sicil ve güvenlik soruşturması temiz olmalı.
Ağır ceza, yüz kızartıcı suçlar ve terörle bağlantılı suçlardan hüküm giymemiş olmak gerekir. Ayrıca arşiv araştırması olumlu sonuçlanmalıdır.
6. Erkek adaylar için askerlik durumu net olmalıdır.
Ya askerlik yapılmış olmalı ya da başvuru döneminde tecilli olunmalıdır. Askere gitme sürecinde olan adayların başvurusu kabul edilmez.
7. Sağlık durumu öğretmenlik yapmaya elverişli olmalıdır.
Engel teşkil edecek fiziksel veya ruhsal bir hastalık bulunmamalıdır. Gerektiğinde sağlık raporu talep edilebilir.
Bu şartları sağlayan adaylar, başvuru ekranı açıldığında e-Devlet üzerinden süreci tamamlayabilir. Şartların detayları her yıl güncellendiği için Resmî Gazete ve MEB duyuruları mutlaka takip edilmelidir.
Branşlara Göre Kontenjanlar ve Atama Puanı Hesabı
Sözleşmeli öğretmen atamalarında branşa göre kontenjan sayıları büyük önem taşır. Her yıl bazı alanlara daha fazla kontenjan verilirken, bazı branşlarda rekabet oldukça yoğundur. 2024 verilerine göre en çok alım yapılan branşlar üzerinden 2025 için bir tahmin yapılabilir:
Tahmini olarak en çok kontenjan verilen branşlar şunlardır:
- Sınıf Öğretmenliği
- Rehberlik (PDR)
- Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
- İngilizce
- Okul Öncesi Öğretmenliği
- Türkçe
- İlköğretim Matematik
Bu branşlar hem ihtiyaç fazlalığı hem de öğrenci yoğunluğu nedeniyle öne çıkar. Ancak kontenjan dağılımı her yıl güncellenir; MEB tarafından yayımlanacak olan resmi tablo takip edilmelidir.
Atama puanı nasıl hesaplanır?
Adayların yerleştirme puanı iki temel bileşenden oluşur:
- KPSS puanı: %50 ağırlığa sahiptir.
- Sözlü sınav (mülakat) puanı: %50 oranında etkilidir.
Örnek:
KPSS’den 85 alan bir aday, sözlü sınavda 75 aldıysa;
Atama puanı = (85 × 0.5) + (75 × 0.5) = 80 olarak hesaplanır.
Sıralamayı etkileyen diğer unsurlar:
- Başvuru yapılan ilin kontenjan durumu
- Aynı branşta başvuran aday sayısı
- Sözlü sınav performansı ve değerlendirme kriterleri
Bu yüzden yalnızca yüksek KPSS puanı almak yeterli değildir. Mülakatta da güçlü bir performans sergileyerek dengeli bir atama puanı elde etmek gerekir.
Başvuru Süreci: Adım Adım Takip Rehberi
Sözleşmeli öğretmenlik başvurusu, adayların dikkatle takip etmesi gereken aşamalardan oluşur. Süreci eksiksiz tamamlamak için başvuru adımlarını doğru zamanda ve doğru şekilde takip etmek gerekir.
1. Başvuru işlemleri nereden yapılır?
Tüm başvurular MEBBİS sistemi üzerinden yapılır. Bu sisteme giriş, e-Devlet şifresi ile sağlanır. Başvuru ekranı aktif hale geldiğinde, adaylar sisteme girerek branş seçimi ve il tercihlerini yapar.
2. Hangi belgeler gereklidir?
Başvuru esnasında veya sözlü sınav aşamasında aşağıdaki belgeler istenebilir:
- Lisans diploması veya geçici mezuniyet belgesi
- KPSS sonuç belgesi
- Pedagojik formasyon belgesi (gerekiyorsa)
- Kimlik fotokopisi
- Adli sicil kaydı (bazı durumlarda)
Belgelerin eksiksiz ve güncel olması, sürecin sorunsuz ilerlemesi açısından kritik önemdedir.
3. Sözlü sınav yeri ve tarihleri nasıl belirlenir?
MEB, başvuru süreci sonunda adayların sözlü sınava alınacağı il merkezlerini açıklar. Her aday, başvurusu sırasında bu illerden birini seçer. Sınav tarihleri ve yerleri MEB’in resmi internet sitesinde duyurulur.
4. Tercih süreci ve atama sonuçları
Sözlü sınavı başarıyla tamamlayan adaylar, ilan edilen takvime göre tercih ekranına erişim sağlar. Bu aşamada adaylar, puanlarına göre istedikleri illeri sıralar. Tercihlerin tamamlanmasının ardından atama sonuçları yine MEB platformunda ilan edilir.
Tüm bu aşamalar için MEB’in duyurular bölümü ve resmi sosyal medya hesapları düzenli olarak takip edilmelidir. Atama takvimi her yıl güncellendiği için geçmiş yıllara bakarak değil, yalnızca güncel duyurulara göre hareket edilmelidir.
Sözlü Sınav (Mülakat) Süreci
Sözleşmeli öğretmenlikte yazılı sınav kadar sözlü sınav da belirleyicidir. Çünkü yerleştirme puanı hesaplanırken KPSS ve sözlü sınav puanı %50-%50 oranında dikkate alınır. Bu nedenle mülakata hazırlıklı girmek büyük önem taşır.
Peki sözlü sınavda ne sorulur?
Adaylara genellikle şu konular üzerinden sorular yöneltilir:
- Mezun olunan branşla ilgili alan bilgisi soruları
- Eğitimle ilgili güncel gelişmeler
- Öğretim yöntem ve teknikleri
- Öğrencilerle iletişim ve sınıf yönetimi
- Anayasa, temel hak ve özgürlükler gibi genel kültür konuları
Ayrıca, adaydan kendisini tanıtması veya güncel bir eğitim sorununa çözüm önermesi de istenebilir.
Değerlendirme ölçütleri nelerdir?
Sözlü sınav komisyonu, adayları şu ölçütlere göre değerlendirir:
- İletişim becerisi ve öz güven
- Alan bilgisi düzeyi
- Pedagojik yeterlilik ve öğretme isteği
- Kriz anında çözüm üretme yeteneği
- Genel tutum ve temsil kabiliyeti
Bu ölçütler doğrultusunda her adaya 100 üzerinden bir puan verilir.
Sözlü sınav puanına itiraz hakkınız var
Adaylar, sınav sonucu açıklandıktan sonra belirli bir süre içinde itiraz başvurusu yapabilir. İtirazlar MEB tarafından oluşturulan ayrı bir komisyonca değerlendirilir. Sonuçlar yeniden açıklanır ve bu puan yerleştirme hesaplamasında esas alınır.
Sözlü sınava girmeden önce, branşınızla ilgili mevzuatları ve eğitim alanındaki güncel gelişmeleri gözden geçirmeniz faydalı olacaktır.
Atama Sonrası Süreç: Göreve Başlama ve 3+1 Sistemi
Atama sonuçlarının açıklanmasının ardından, adaylar için yeni bir süreç başlar: göreve başlama süreci. Bu aşamada hem belgelerin tamamlanması hem de göreve uyum sağlanması gerekir. Aynı zamanda “3+1 sistemi” devreye girer.
İlk görev yeri nasıl belirlenir?
Adaylar tercih döneminde belirttikleri iller arasından, puan üstünlüğüne göre yerleştirilir. Atama, il emrine yapılır. Görev yapılacak okul, İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri tarafından belirlenir. Bu okul genellikle öğretmen ihtiyacının en yoğun olduğu bölgelerden biri olur.
Göreve başlamak için hangi belgeler gerekir?
Atama belgesini alan adaylar, belirtilen süre içinde şu belgelerle birlikte görev yerine başvurur:
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Diploma veya mezuniyet belgesi (aslı ve fotokopisi)
- KPSS sonuç belgesi
- Adli sicil kaydı
- Sağlık raporu
- 6 adet vesikalık fotoğraf
- Askerlik durum belgesi (erkek adaylar için)
Eksik veya hatalı belge sunan adayların işlemleri ertelenebilir.
3+1 sistemi nasıl işler?
Sözleşmeli öğretmenler, ilk 3 yıl boyunca aynı kurumda görev yapmakla yükümlüdür. Bu süre zarfında tayin hakkı bulunmaz. 3 yılın ardından aday kadroya geçirilir ve ardından 1 yıl daha aynı kurumda çalışması beklenir.
Toplam 4 yılın sonunda öğretmen yer değiştirme hakkı kazanır. Bu hak, eş durumu, sağlık durumu veya mazeret tayini gibi nedenlerle kullanılır.
Tayin ve yer değişikliği hakları
3+1 süresi dolduktan sonra öğretmenler:
- İl içi yer değiştirme
- İl dışı yer değiştirme
- Özür grubu tayinleri
- Becayiş (karşılıklı yer değiştirme)
gibi seçeneklerden faydalanabilir. Ancak bu hakların kullanımı, MEB’in belirlediği takvim ve kontenjanlarla sınırlıdır.
Bu nedenle atama sonrası süreci doğru planlamak, uzun vadeli mesleki yolculuk açısından kritik bir adımdır.
2025 İçin Beklentiler: Alım Sayısı ve Branş Dağılımı
2025 yılı sözleşmeli öğretmen alımlarıyla ilgili beklentiler, önceki yıllardaki kontenjanlara ve eğitim politikalarındaki gelişmelere göre şekilleniyor. Özellikle 2024 yılında yapılan 45 bin öğretmen atamasının ardından, bu yıl için benzer ya da daha yüksek sayıda bir alım yapılması öngörülüyor.
Önceki yıllara göre kıyaslama yapmak gerekirse:
- 2022: 20.000 öğretmen ataması
- 2023: 45.000 öğretmen ataması
- 2024: 45.000 öğretmen ataması
Bu veriler ışığında, 2025 yılı için 40-50 bin arası bir kontenjan tahmini yapılabilir. Ancak nihai sayı, MEB’in bütçesi ve ihtiyaç analizine göre belirlenecektir.
Peki hangi bölgelerde daha fazla ihtiyaç var?
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde öğretmen açığı halen ciddi boyuttadır. Özellikle kırsal ilçelerde uzun süredir kadro ihtiyacı devam etmektedir. Bu nedenle bu bölgelerdeki okullar için daha fazla kontenjan ayrılması beklenmektedir.
Branş bazında ihtiyaç duyulan alanlar ise genellikle şunlardır:
- Sınıf öğretmenliği
- Rehberlik (PDR)
- Özel eğitim öğretmenliği
- İngilizce
- Okul öncesi öğretmenliği
Bu alanlarda hem öğrenci yoğunluğu hem de öğretmen açığı daha fazladır.
Yeni okul açılışları da kontenjanı etkileyen bir faktördür.
2024-2025 eğitim öğretim yılı için planlanan okul yatırımları ve açılacak yeni eğitim kurumları, özellikle okul öncesi ve mesleki eğitim alanlarında öğretmen ihtiyacını artıracaktır. Ayrıca öğretmen başına düşen öğrenci sayısının azaltılması hedefi de, alım sayısını doğrudan etkileyen bir diğer unsurdur.
Bu nedenle 2025 atamaları, hem geçmiş veriler hem de güncel eğitim politikaları dikkate alındığında, önemli bir fırsat yılı olabilir.
